بررسی ماهیت و کارکرد ایمان از دیدگاه قرآن کریم‎ ‎

پایان نامه
چکیده

کلید واژگان: ایمان، ماهیت ایمان، آثار و کارکردها ‏ ‎ ‎مفهوم و حقیقت ایمان از مفاهیم بسیار مهمی است، که در ساختار قرآن و دیگر منابع اسلامی به ‏عنوان عالی ترین صفت نفسانی هدایت گر مورد تأکید فراوان واقع شده است و بیشتر متکلمان و ‏مفسران در مورد چیستی و ماهیت آن سخن گفته اند. در باب حقیقت ایمان و شرایط آن نیز از دیرباز ‏گفت وگوهای دامنه داری در میان پیروان مکاتب الهی ـ به ویژه متکلمان مسلمان ـ صورت گرفته ‏است. در نگاه متکلّمان اسلامی ایمان عبارت است از تصدیق و اذعان قلبی که نوعی صفت و حالت ‏نفسانی نسبت به یک امر است. جایگاه تحقق ایمان نفس و قلب است اگرچه آثاری قولی و فعلی ‏دارد. نسبت میان اسلام و ایمان عام و خاص مطلق است؛ یعنی هر مومنی مسلمان است، ولی ممکن ‏است برخی از مسلمانان فقط در ظواهر تسلیم حق باشند و در واقع مومن نباشند. متعلقاتی بر ایمان در ‏نظام کلامی و در قرآن و روایات بیان شده است. اصلی ترین متعلقات ایمان بر پایه آنچه در قرآن و ‏سنّت آمده عبارتند از: خدا، غیب، ملائکه، پیامبران، معاد، کتب آسمانی و امامت و برای ایمان آثار و ‏کارکردهایی مترتب است که برخی از آنها هم ماهیت علمی دارند، هم حالات نفسانی اند و برخی نیز ‏از مقوله اعمال و رفتارند. که در فصل آخر به پاره ای از مهم ترین آنها اشاره شده است. آنچه در این ‏رساله آمده، تبیین ماهیت ایمان و کارکردهای آن است برای درک درست و عمیق این بحث ابتدا از ‏چیستی آن سخن رفته و سپس حقیقت ایمان در آیات و روایات مورد کنکاش واقع شده است و پس ‏از نقل دیدگاه متکلمان، متعلقات ایمان و آثار آن شرح و بسط داده شده است. ‏

منابع مشابه

بررسی ماهیت انسان از دیدگاه مکاتب روان‌شناسی و قرآن کریم

شناخت انسان یک تلاش ضروری و از شرایط مهم تأمین سعادت فردی و اجتماعی اوست. این کار با وجود فایده و ضرورت مسلم آن، همواره با دشواری‌ها و تعارض‌های بسیاری روبه‌رو بوده است. دلایل این دشواری‌ها و تعارض‌ها از یک سو، پیچیدگی و غموض هستی آدمی و از سوی دیگر، آشکار نبودن روش پژوهش‌های مربوط به انسان و بی‌ثباتی و تنوع و تعدد آنهاست. در این مقاله، دیدگاه یکی از رشته‌های علمی، یعنی روان‌شناسی با رویکردهای...

متن کامل

ایمان از دیدگاه قرآن کریم و عهد جدید

گرایش به ایمان ارزشمندترین حقیقت تاریخ زندگانی بشر است. انسان همواره از راه ایمان با حقیقت مطلق هستی به ارتباطی درونی و عمیق همراه با اعتقاد و اطمینان دست می یابد. بدین لحاظ، ایمان همواره نور امید به سعادت این جهانی و جاودانگی را به مثابه هدیه و لطف الهی بر قلب آدمی به مثابه حقیقت وجود انسانی پرتوافشانی می نماید) در نهایت امر، نه تنها انسان خودیِ خود را فراموش نموده و خواست خود را مقهور خواست خد...

متن کامل

بررسی همسان انگاری علم و ایمان از دیدگاه قرآن

یکی از مباحث مهم قرآن کریم مسئله ایمان است که مایه سعادت انسان در دنیا و آخرت است. شناسایی حقیقت ایمان ما را در راائه راهکار بهتر جهت تقویت ایمان و پیشگیری از آفات آن کمک می کند.   مشهور است امامیه ایمان را مساوی علم ومعرفت، اشاعره آن را معرفت توأم با پیوند قلبی و معتزله آن را انجام واجبات و ترک محرمات می دانند. از آنجا که نوع متکلمان علم را اصل اساسی ایمان یا یکی از ارکان مهم آن دانسته اند د ...

متن کامل

جایگاه اراده در ارزش‌ داوری انسان از دیدگاه قرآن کریم با تأکید بر فضیلت ایمان

در این مقاله ضمن اینکه اصالت اراده در ارزش‌داوری انسان تبیین شده است، میزان توجه به این مسئله در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است؛ اینکه آیا از منظر قرآن کریم تنها ارادۀ انسان‌ها معیار ارزیابی اخلاقی انسان است یا معیارهای غیرارادی نیز در این ارزیابی دخالت دارد. ایمان و کفر، علم و جهل، شک و یقین از جمله معیارهایی است که در قرآن برای ارزیابی اخلاقی انسان‌ها مطرح شده است. در برخی از این عناوین ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم - دانشکده الهیات

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023